Reizen: per Versys naar Verdun

Door zonovergoten landschappen dalen we af naar een van de voormalige slagvelden in Noord-Frankrijk. Met de Kawasaki Versys 1000 als hoofdgeschut en de Zero als ideale wapenbroeder. De garnizoensstad Verdun is ons strategische doelwit. In 1916 voerden de Fransen en Duitsers hier als bittere vijanden een Teutoonse oorlog. Deze 10-maandse strijd werd bepaald niet met de Franse slag geleverd. Honderdduizenden soldaten lieten het jonge leven. We staan respectvol stil bij musea, forten, verwoeste dorpjes, duizenden kruizen, talloze monumenten en ontelbare bomkraters. Anderzijds genietend van de ‘Spannende Routes’ die de TomTom voortdurend in petto heeft. Slingerend tussen het gevoel van absolute vrijheid en historisch besef. 

tekst en fotografie: Jacco van de Kuilen

Eerste loopgraven

Na een verkwikkende nachtrust bij Baton Rouge in Vielsalm hijsen we ons op het zadel. Terwijl we de dauw regelmatig van het vizier afvegen, breken de eerste zonnestralen door. Om ons heen ontwaakt het mistige landschap van de Belgische Ardennen. Dichte bossen waar zonnestralen als lichtharpen penetreren. In afwachting waar de navigatie ons langs stuurt,
De overblijfselen van twee wereldoorlogen, opdat we de strijd die hier is gevochten voor onze vrijheid nooit vergeten 
laveren we relaxed achter elkaar aan. Het is nog wel wat frisjes. We bezuren de keuze voor dunne zomerhandschoenen. De handvatverwarming biedt gelukkig soelaas. Anticiperend op overstekend wild op dit vroege tijdstip doen we het rustig aan. 

De eerste ontmoeting met het oorlogsverleden doemt op in het hart van een rotonde. Een oude tank die werd ingezet bij de strijd om de Ardennen in de winter van ‘44-’45 staat als imposante relikwie langs een tankroute in de Ardennen. Uit fascinatie rijden we er meermaals omheen.

De gashendel draaien we open zodra het zicht beter wordt. We hebben immers bijna 300 kilometer in het strijdplan van vandaag opgenomen. En een strijd wordt het over de vijftig tinten martelend Waals asfalt. Kuilen als bomkraters en geulen als loopgraven zijn stille getuigen van het werk van de elementen.  De omgeving is verder een lust om doorheen te rijden. Er is amper verkeer op de weg. In dit prille oogstseizoen hoeven we slechts om een paar trekkertjes te manoeuvreren. Verder ervaar je complete rust in deze lieflijke contreien. Geen fietsende babyboomers die een gekromde middelvinger naar motorrijders opsteken. De wereld dompelt zich hier in pais en vree.

Sportieve slingerwegen

Voor mooie wegen hoef je niet per sé ver van huis te gaan. Op minder dan twee uur rijden vanaf Nederland is het genieten met een dikke vette hoofdletter G Na het Belgische Ourthe passeren we de Luxemburgse grens via de 337. Heuvelachtige naaldbossen en haarspeldbochten beconcurreren de schilderachtige landerijen. Kerktorentjes en hogere daken steken boven in mist gehulde dorpjes uit. Alsof een schilder zijn verf daar nog op het doek moet aanbrengen. De longen zuigen we vol met opwarmende herfstlucht. Heerlijk! De Versys laat zich uitermate makkelijk sturen in deze veelzijdigheid van wegen en wegdek. De vijfde en zesde versnelling zullenvandaag niet slijten, aangezien de eerste vier volstaan in het rap afwisselende werk. De quickshifter op deze Japanse allemansvriend maakt het allemaal nog plezieriger. Omdat de bochten op de navigatie worden aangegeven, is het een stuk zelfverzekerder rijden. Maar de hellingshoeken hiervan worden echter niet weergegeven, waardoor we instinctief toch op onze hoede zijn. Tijdens de afdalingen mag het motorblok van de Versys Dat genieten mag trouwens ook deels op conto van de Versys worden geschreven. Toerfiets ten voeten uithet remmende werk verrichten. Een bijkomend voordeel van zoveel bochtenwerk is dat de onderrug soepel blijft.

Hoe snel we alweer aan de Covid-versoepelingen in ons eigen land gewend zijn blijkt al bij de eerstvolgende tankbeurt. Bij het afrekenen aan de kassa moet weer het vermaledijde mondkapje worden voorgesnoerd. Verder heeft de rit alle smakelijke ingrediënten voor het vrijheidsgevoel dat voor ons motorijders zo belangrijk is. Je rijdt door een glooiend akkerlandschap met boerderijen, de paarden grazen sloom de weiden af. Soms kleurt het asfalt oranje, in de vorm van  de contouren van wat ooit een eekhoorn was. Het rurale landschap wordt soms onderbroken door karakteristieke dorpjes met vakwerkhuisjes en een kabbelend riviertje.  Om te voorkomen dat het lommerrijke gebied afglijdt naar saaiheid krijgen, we  in de woudrijke heuvels vele sportieve slingerwegen voorgeschoteld. Het lijkt wel alsof het voor ons motorrijders is aangelegd. 

Geen coq op de weg

In Hussigny Godbrange laten we via de provinciale D26a Luxemburg achter ons. Enorme landerijen strekken zich golvend uit over het landschap. We begrijpen nu waarom dit de graanschuur van Frankrijk wordt genoemd. De grootsheid maakt ons beiden nietig. Alsof twee muizen zich traag verplaatsen over eindeloze akkers met oogstklare gewassen. De weergoden maken de verbeelding nog Je waant je écht in the middle of nowhereintenser met een toenemende grauwe wolkenhemel. We stoppen onderweg dan ook om dit dramatische beeld absorberen. Ook hier zien we slechts af en toe een trekker of verdwaalde auto. Niemand heeft haast. In de voornamelijk kleurloze dorpjes is geen coq op de weg te zien. Pas du tout reclameborden, opsmuk of uitnodigende etablissementen. Oprechte eenvoud, opgevrolijkt door kleurige luiken tegen grijs beton. Gemeentehuisjes met verticale Franse vlaggen aan de gevel. De navigatie schotelt ons voortdurend uitgestrekte glooiende wegen zoals de D105 voor. Reden om ook de twee hoogste versnellingen van de Versys-transmissie in te leggen. 

Verwoeste dorpen hebben postuum een burgemeester

Naarmate we Verdun dichter naderen, passeren we in dorpcentra de eerste kleine oorlogsmonumenten. Roerloze soldaten die voor eeuwig en plichtgetrouw over het slagveld turen.Verstilde verwijzingen naar het leed uit de Grande Guerre zoals de Fransen de Eerste Wereldoorlog noemen. Namen van gevallenen staan onderaan op de sokkel vermeld. De laatste kilometers rijden we door een bos met een aparte, grillige ondergrond. We betreden hiermee het oude slagveld. De monumenten worden per kilometer indrukwekkender en benadrukken tezamen het groteske van de strijd. We nemen gas terug. Middels een plattegrond bezoeken we meerdere interessante plekken. Alles is trouwens goed per motor te bereiken. Het besef dat we op historische grond rijden sijpelt binnen onder onze motorhelmen.
De slag om Verdun heeft bittere littekens achtergelaten. Het Ossuarium van Douamont is een imposant eerbetoon aan alle soldaten die hier het leven hebben gelaten

Indrukwekkend... dat we 't maar nooit meer mee zullen maken

Meerdere dorpjes werden volledig van de kaart geveegd. Het beeld van de onbekende soldaat en de kapel zijn stille getuigenOveral zien we loopgraven die kronkelen door een landschap met deels overwoekerde kraters. Iedere vierkante meter is hier ooit omgeploegd door mens of geschut,105 jaar geleden waren alle bomen, huizen of struiken weggevaagd. Er wilde ook bijna niets meer groeien op de geteisterde bodem, waardoor men na de oorlog massaal uitheemse  naaldbomen plantte. Die gedijden zowaar op de zwaar verontreinigde aarde. Vanaf de jaren ‘80 heeft men die weer vervangen door inheemse boomsoorten. 

Als aandoenlijk detail blijken de weggevaagde dorpjes postuum nog een burgermeester te hebben. Vlak voor zonsondergang zwaaien we de jifi’s uit bij het Ossuarium van Douamont. Onder dit imposante monument liggen de  ongeïdentificeerde resten van 130.000 Franse en Duitse soldaten. We slaan enigszins bleek uit als we door de venstertjes op kniehoogte per toeval de stapels beenderen ontdekken. Op het aanliggende kerkhof liggen 15.000 Franse soldaten begraven. Individueel geëerd en geordend onder de drapeau tricolore. Een regelrechte kruistocht als we erlangs lopen. Ik beloof plechtig nooit meer te klagen over het minieme ongenoegen van dooie vingers.  

Versys voltreffer

In het nieuwe ochtendgloren zetten we koers richting andere belangrijke monumenten. Zowel in de stad Verdun, die trouwens nooit door de Duitsers werd veroverd, als op de nabij gelegen noordelijke heuvels staan bij elkaar tachtig herinneringstekens De dramatische symboliek ervan is een stille schreeuw  dat de dood hier hardhandig grossierde. In het museum Mémorial de Verdun bezichtigen we de indrukwekkende collectie oorlogsmemorabilia. De strijdbeleving is hier uitermate treffend Verdun, de stad die nooit in Duitse handen kwamweergegeven. Tijd om ‘s middags uit de overkill aan oorlogsleed te deserteren. Middels de vertrouwde adviezen van TomTom begeven we ons over zonovergoten landelijke wegen. De Versys is voor deze reis een voltreffer in alle opzichten. De fijne viercilinder volbrengt iedere missie naar verwachting. Bij alle snelheden ervaar je de motor als doorlopend comfortabel. Vanwege het soepele gemak lijkt de motor veel lichter in cc’s en gewicht. De rug wordt ontzien door de rechte zithouding die je als vanzelf aanneemt. Een belangrijk detail dat op deze langere reisdagen wel zo prettig is. Zwierig trekken we verder richting de heuvel van Montsec. De gehuchten die we passeren zijn kleurrijker en vooral groener dan de dorpjes die we gisteren doorkruisten. Volle fruitbomen en dito wijnranken nodigen uit om op vitamineplundertocht te gaan. Een standrechtelijke executie zonder proces door een boer nemen we voor lief. Soms zover als je maar kijken kunt, landerijen vol verwelkte zonnebloemenEven later staan we smakkend in een boomgaard de Zero in beeld te brengen. 

Onderweg zijn we altijd op zoek naar goede fotolocaties voor een beeldend reisverslag. Zo komen we langs velden vol verwelkte zonnebloemen. De hangende zwarte bloemkoppen lijken symbolisch voor de collectieve rouw. De indrukken van Verdun werken dieper door bij deze voorstelling. We kiezen voor de vrolijker ogende zonnebloemen om de Versys er tussen in beeld te brengen. Op de heuvel van Montsac bezoeken we een immens groot monument ter herinnering aan de gesneuveld Amerikaanse troepen. De troepen van de Verenigde Staten namenpas in 1918 actief deel aan de beslissende eindstrijd. Ze verloren aan het begin onnodig veel troepen, wrang genoeg te wijten aan dezelfde belabberde beslissingen die de Engelse en Franse bevelhebbers aan het begin van de oorlog maakten. 

De enige slachtoffers waar wij nu mee te maken hebben pulken we argeloos van onze motorruitjes af. Het panoramische uitzicht op Lac de Madine in het Noord-Oosten is fenomenaal. Het begrip ‘vredig uitzicht’ is hier dubbelop van toepassing.

Maagdelijk asfalt

Omdat er zoveel te zien is, bezichtigen we pas de volgende dag twee verwoeste forten:  Fort Vaux en Fort Douaumont. Eigenlijk zijn het twee gatenkazen van aanhoudend geteisterd beton. Onvoorstelbaar hoe beangstigend het hier binnen moet zijn geweest tijdens de bombardementen. Inmiddels een beetje oorlogsmoe mobiliseren we de aftocht naar huis. Eigenlijk staan we gewoon weer te trappelen om kilometers te vreten. Een veelvoud van provinciale weggetjes in het uiterste Noord-Oosten van
Gebouwd als verdedigingslinie na de Frans-Duitse oorlog van 1870: Fort Vaux en Fort Douaumont

Beide forten kwamen in de slag om Verdun in Duitse handen

Ook de Duitse soldaten zijn slachtoffer van deze zinloze oorlog geweest

Dat we het nooit mogen vergeten Frankrijk staan op het menu. Beide motoren worden nog wel even op de proef gesteld op totaal verbrokkelde wegen. We ondergaan het lichte geschok breed grijnzend: de navigatieprogrammeur had zijn lolbroek aan toen hij de  ‘Spannende route’ creëerde. De route wordt hier pas wat drukker. Bij het drielandenpunt Schengen steken de fraaie grensrivier de Moselle (Moezel) naar Duitsland over. We dachten tot dusver dat we al genoeg getrakteerd waren op lekkere wegen. Het toetje zit hem in de Duitse wegen vlakbij de Duits-Luxemburgse grens. Het maagdelijke asfalt is er perfect. Een breed spectrum aan bochten, heuvels, bossen afgewisseld met groene akkers zijn er een waar feest voor motorrijders. Helaas is het aanbod bescheiden. Sowieso rijdt er weinig ander verkeer. Reden temeer om de Versys dus eens goed op zijn donder te geven, ondanks de ruimschoots bewezen diensten. Een kanonnade aan windruis herinnert aan de vergeten oordopjes Bij de zeldzame stoplichten tetteren we elkaar opgewekt het rijplezier toe. Deze db’s zijn aanzienlijk hoger dan wat de motoren produceren. Overstekende voetgangers glimlachen erom. Hier wel. Eigenlijk willen we helemaal niet naar huis. Graag nog twee weken extra rijden. Daarbij nemen we totale doofheid geheel op de koop toe. Over de 337 rollen we België weer binnen. De laatste stop voor de terugreis naar Nederland. Met de Baton Rouge als tijdelijke kazerne in het vizier pakken we een recent geasfalteerde weg. Het inrijverbod is ons beiden natuurlijk geheel ontgaan. Het nadampende asfalt doet ons ook niet omkeren. Met als gevolg dat we een dorp verderop  twee paar plakkerige banden heftig schoon staan te raggen. Met de vlag in zicht was de hete koffie van Baton Rouge echter té aanlokkelijk om niet door te stoten. 

Zinvolle trip naar het zinloze van oorlog

Regelrechte aanrader. Zowel de Versys als Verdun welteverstaan

Deze reis verdient een fraaie medaille met als rode draad de rustieke omgevingen. Een trip die zich kenmerkt door de veelzijdige landschappen, intense natuur, lokale architectuur en vooral afwisselende wegen. Ook in historisch opzicht een regelrechte aanrader. De verschrikkingen van Verdun zijn verankerd in het Franse en Duitse geheugen. Maar ook voor buitenstaanders met historisch- en moreel besef overstijgen de bezienswaardigheden iedere vorm van verbeelding. En dat allemaal via de relatief zeer behapbare route door Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en een vleugje Duitsland. Een zinvolle trip in vredestijd naar het zinloze van oorlog.

De slag om Verdun