Test: Harley-Davidson Pan America Special

Door Peter Aansorgh
Foto’s: Bart en Peter Aansorgh

Nieuwe wegen

Voor iets dat in China gemaakt is, gaat Covid 19 best lang mee. En van het tempo waarin de updates plaatsvinden, kan de gemiddelde motorfabrikant best iets leren. Zelf heb ik het virus – tot nu toe – afkloppen op ongeverfd hout, drie rondjes draaien en op de grond spugen – nog weten te vermijden. Niet door een aluminium hoedje op te zetten en te vertrouwen op mijn aura, Plannen is een behoorlijke uitdaging geworden sinds COVID-19. Denk je naar Frankrijk te gaanmaar door twee vaccinaties en een enorme dosis voorzichtigheid. De opluchting was dan ook groot dat de wereld weer openging en er weer een echte motorreis mogelijk zou worden, de domper des te groter toen ik de avond voor het vertrek te horen kreeg dat de persreis was afgelast. 

Bagageruimte

Die domper kwam wel op het allerlaatste nippertje, want de bepakking zat al op de Harley. Dat paste gemakkelijk, want de bagageruimte op deze wat bizar ogende Twin-purpose is enorm. De tank is wat vreemd gevormd, wat het lastig maakt om er een tanktas op te plaatsen, maar die heb je ook niet echt nodig. De linker koffer is erg groot, de rechter iets kleiner omdat die naast de uitlaat hangt. De topkoffer is groter dan hij lijkt, maar er past nog altijd probleemloos een allroadhelm of een flinke fototas in. De koffers zijn overigens allemaal bovenladers, wat ze superfunctioneel maakt: je kunt ze probleemloos tot de rand toe volstouwen. Wel is het een beetje jammer dat de kofferbevestiging niet geïntegreerd is, je kijkt zonder koffers nog altijd tegen een buizenframe aan. En je zult vaak zonder zijkoffers rijden, want ze hebben nog een ander nadeel: in totaal wordt de motor er meer dan een meter breed van. Op weg over de A50 richting Den Bosch merk ik al dat filerijden er een uitdaging van wordt. Overigens kun je deze koffers niet vergrendelen zonder ze ook op slot doen, zoals dat met de Hepco & Becker Gobi-koffers op mijn eigen motor wel kan. Daar kan ik onderweg snel en gemakkelijk een fototoestel, wat te eten of een kaart uithalen. Het nadeel is dan weer dat je ze
Controversieel uiterlijk, maar daar houden we wel van. Hoogteinstelling van het scherm is werkelijk briljant

Waanzinnig goed TFT display met échte navigatie. Nu nog de kronkelroute functie TomTom kan inpakken

Superveel knoppen, maar wel intuïtief. Petje af. 

Vroeger moest je een anker uitwerpen om een Harley tot stilstand te krijgen, maar dat is bij de Pan Am echt verleden tijd. Wat wil je, met Brembo... soms vergeet op slot te doen als je parkeert en dat probleem heb je bij de Harley dan weer niet. Het zou wel handig zijn geweest als de dealer een beetje ooievaarskuitenvet in de sloten had gedaan, want die gaan nu wat stroef. Verder is het zeer prettig dat de motor zelf contactloos werkt. Je kunt de contactsleutel dus verder in de zak houden, alleen voor het stuurslot en het tankslot heb je de sleutel nodig. 

Comfortabel

De afstand naar Zeeland verloopt lekker comfortabel, dankzij de cruisecontrole en de perfecte zit. Ik kan – zelfs met het zadel in de hoogste van twee standen – goed met de voeten bij de grond. Het stuur staat hoog en redelijk ver naar je toe, zodat ik lekker rechtop zit achter het in twee hoogtes instelbare windscherm Je kunt hem via een kantelende hendel al rijdend in een “handomdraai” verstellen, erg slim! In de lage stand is er op de snelweg licht gebulder hoorbaar, in de hoge stand ook, in beide gevallen niet echt storend. Ik laat de ruit in de lage stand staan, omdat ik daarbij – met 35 graden buitentemperatuur – de beste ventilatie in mijn Klim offroadpak krijg. Verder zit het prima. Het zadel is goed van vorm en soepel gepolsterd. Voor mijn 100 kg misschien iets te soepel, maar daar kan Harley niets aan doen. Ik voel hem na een uur wel, maar bij deze temperaturen heb je dat ook al heel snel. Verder is het stuur lekker breed en bieden de spiegels, die op korte steeltjes staan, daardoor toch goed beeld. Ook staat het stuur perfect voor offroad-escapades, als ik op de voetsteunen sta hoef ik niet eens te bukken. Het contact van de onderbenen met de motor zou staand beter kunnen: bij mijn KTM 990 liggen mijn benen staand van enkel tot knie gelijkmatig tegen de motor aan, bij de Harley alleen mijn enkels en mijn knieën. Dat geeft iets minder controle dan bij de KTM, maar die is ook wel tamelijk uniek Moet op het laatste moment op plan B worden overgestapt. Maar ja, Zeeland is ook leuk...op dat gebied. Bij een BMW GS is het beslist niet beter. Wat bij de concurrenten wel beter is, is de plaatsing van de uitlaat. Toen ik de Harley ophaalde, reed ik in een spijkerbroek en dan voel je dat je rechterkuit wel heel heet wordt, want die zit tegen het hitteschildje van de uitlaat aan. Daar had Ed in zijn dikke allroadpak bij de introductie natuurlijk geen last van. Ik nu, in mijn offroad-outfit, ook niet meer. Maar een beetje dom vind ik zo’n constructie wel.

Navigatie

Wat heerlijk is op een toermachine, is die cruisecontrole. Dat is nou iets dat ik echt mis op mijn 14 jaar oude KTM. Een lange rit wordt er zoveel relaxter van! Je bedient die cruisecontrole bij de Harley trouwens met een schakelaar op de linker stuurhelft, vlak naast de drie knoppen waarmee je het een 6,8 inch groot TFT-scherm bedient. Het scherm is ook bij dit weer goed te zien, omdat hij is voorzien van een anti-reflectiecoating. Hij is trouwens kantelbaar, zodat elke rijder in elke houding – dus ook staand – er goed zicht op heeft. Het dashboard geeft enorm veel informatie. Wel wordt sommige info zo klein weergegeven dat je er zelfs als kwieke vijftiger echt een leesbril bij nodig hebt. Verder werkt het wel perfect, de menustructuur is zeer intuïtief en gemakkelijk te leren. Ik kon hem ook probleemloos koppelen aan mijn GSM en aan mijn bluetooth helmset. Zo kun je muziek beluisteren of de telefoon beantwoorden, maar daar heb ik nooit zo veel behoefte aan als ik motorrijd. Ik geniet liever van de muziek van de V-Twin en van het feit dat ik weer eens een dagje lekker ongestoord kan motorrijden. Ik heb mijn “fear of missing out” blijkbaar nog best onder controle. Waar ik wel gebruik van maak is van de via de Harley-Davidson app beschikbare kaartnavigatie, die op het dashboard kan worden getoond. Ideaal, wanneer je tenminste een goeie telefoon hebt en een provider met een goede signaalvoorziening. Mijn combo ijlt in het uiterste puntje van Zeeuws-Vlaanderen nog wel eens na en dan kijk je naar pijltje op een soort schaakbord, waarbij overigens wel nog altijd de goede route in je oor wordt getoeterd. 

Juweel

Vlak voor het Haringvliet verlaat ik de A29 en sla af richting “Stad aan ’t haringvliet”, om via Middelharnis en Kralingenlekker door te stomen naar Stellendam. Daar kan het gas er lekker op en kan de V-Twin zich van zijn sterke kant laten zien. Het is een juweel van een motorblok. De 1250cc V-twin heeft een unieke ontstekingsvolgorde van 270°-450°-270°, dit dankzij een 30° offset van de kruktappen. Dat geeft de motor een lekker roffelend karakter. Een beetje geciviliseerder en minder luid dan ik van Harley gewend was, Die koffers had ik net zo goed thuis kunnen laten, maar goed... zie dagelijks genoeg GS'en waarbij ik exact hetzelfde denkmaar dat bevalt mij prima. De motor trilt ook nauwelijks en geeft helemaal geen vibraties door aan handen of voeten met dank aan de twee primaire balansassen. Het blok heeft verder variabele kleptiming en pingelsensoren, waardoor de motor zelfs op brandstof met 91 octaan kan lopen, mocht je ergens op avontuur gaan in een deel van de wereld waar brandstofkwaliteit minder vanzelfsprekend is. Op ons zogenaamd milieuvriendelijke E10-goedje haalt de Harley een indrukwekkend topvermogen van 150 pk en een maximum koppel van 124Nm, dat via zelfbekrachtigende slipperkoppeling aan zesbak wordt doorgegeven. Die koppeling heeft een wat kort aangrijpingstraject en de eerste versnelling is wat aan de lange kant, maar als je daaraan gewend bent, kun je er prima mee knallen. Het blok is razendsnel en trekt al vanaf 1800 tpm als een beer. Hij wordt gestaag sterker en lijkt nergens een dip of piek te hebben. Het gaat in de twee trouwens toch te snel om dat te merken, hij houdt het voorwiel maar net aan de grond als je volgas wegtrekt. En in hogere versnellingen zit je zeer rap aan hoogst illegale snelheden. Stuurt nog verdomd goed ook, en niet alleen voor een Harley. Bij normaal gebruik merk je voornamelijk dat hij zeer rap optrekt en dat je voor inhaalpogingen bijna nooit hoeft terug te schakelen. Daarbij is deze motor uiterst spaarzaam met benzine, ik reed er gewoon 1 op 20 mee! 

Modi

Belangrijker is, dat de krachtbron van deze Harley bijzonder mooi loopt bij alle snelheden en dat de gasreactie in de “street” modus lekker soepel is, waardoor je altijd optimale controle over de motor hebt, ook als je op het scherpst van de snede een fractie meer gas wil geven. Geen schokken, maar een nette gasaanname. Perfect. Zoals tegenwoordig mode heeft ook de Pan American vijf instelbare, voorgeprogrammeerde modi, die elk een specifieke combinatie bieden van motorkarakter, motorremwerking, C-ABS-settings, C-TCS-settings (tractiecontrole) en – in het geval van de luxere Pan America 1250 Special – de veringinstellingen. Daarnaast heeft de Harley overigens nog een heel alfabet aan assistentiesystemen, zoals bandenspanningscontrole Hopelijk zijn we volgend jaar van die kutcorona verlost, zodat we alsnog de trip naar Frankrijk kunnen doenTPMS, Drag-Torque Slip Control System (DSCS) en Hill Hold, Cornering Enhanced Linked Braking System (C-ELB) Rear-wheel Lift Mitigation, Cornering Enhanced Traction Control System (C-TCS) en Front Wheel Lift Mitigation (FLM), een systeem dat voorkomt dat het voorwiel te ver omhoogkomt tijdens acceleratie.  

Elektronische vering

Over de kleine weggetjes van Walcheren, op weg naar West-Kapelle kan ik genieten van de enorme wendbaarheid van deze Harley. Op de eerste ochtendmeters merk je soms dat de stuurdemper wat zwaar gaat, maar zodra die zijn ochtendreuma te boven is stuurt de Harley werkelijk geweldig. Er is bij hele lage snelheden een lichte vorm van onderstuur merkbaar, maar als je wat brutaler tekeergaat stuurt hij lekker licht en heel flitsend. Hij laat zich snel en gemakkelijk scherpe bochten in kantelen en is op rotondes in een mum van tijd om te gooien. In snelle doorlopende bochten ligt hij als op rails, bovendien laat hij zich door langsrichels ook niet van de wijs brengen. Ik krijg er steeds meer vertrouwen in, ook omdat de elektronische vering het gewoon goed doet en de Michelin Scorcher banden – op tubeless spaakwielen – op het droge goede grip en feedback geven. De goede wegligging en de fijne feedback van de Pan American is ook te danken aan de semi-actieve vering, die tot de uitrusting van de “Special” behoort. Deze heeft ook een zogenaamd “Vehicle Loading Control”-systeem, dat het gewicht van de rijder, de passagier en bagage voelt en de veervoorspanning van de achterschokdemper daar automatisch op aanpast. De vering zelf reageert op de positie (inzakking) van de vering, de verticale snelheid en acceleratie van de motorfiets, de rolhoek en rolsnelheid,
Luchtkanalen voor frisse lucht, de uitlaatbocht loopt net iets te dicht langs je been af

Riante kofferset, maar dat maakt 'm best wel breed

Aan de slijtplekken te zien heeft 'ie al een zwaar leven achter de rug. Rempook is handig aan te passen voor offroad gebruik

Showa semi-actieve vering is subliem. Net als het blok trouwens, hadden we dat al gezegd? de gasstand en het remkoppel, terwijl de het veerkarakter ook wordt bepaald door de keuze uit vijf vooringestelde profielen: Comfort, Balanced, Sport, Offroad Soft en Offroad Firm.

Adaptive Ride Height

Bijzonder is ook de “Adaptive Ride Height. Om gemakkelijker op- en af te stappen, daalt de motor 2,5 tot 5 cm als je stopt, en verhoogt ze de vering als je weer rijdt. Het systeem kent vier modi: Auto (daalsnelheid afhankelijk van de remvertraging), Short Delay en Long Delay (daling vertraagd tot motorfiets stopt, rijhoogte blijft hoog op lage snelheid, bij langzaam rijden op een parkeerplaats of bij offroad rijden) en Locked (daalt niet). De Adaptive Ride Height heeft overigens geen invloed op de veerwegen, die blijven intact. In de praktijk werkt het niet helemaal perfect: vaak daalt hij pas als ik na een stop weer ben opgestapt en de motor start, wat ook verklaart dat ik wat problemen heb met de zijstandaard: Je kunt hem sowieso niet uitklappen als je de middenbok al hebt uitgeklapt, want dan haakt hij in de middenblok. Zet je de motor direct op de zijstandaard, dan staat hij soms wel erg op een hellingshoek. Dat is natuurlijk logisch als hij niet inzakt naar zijn parkeerstand. Wellicht dat het feit dat er af en toe een controlelampje blijft branden daar wat mee te maken heeft? Het gaat meestal weer uit als ik de motor uit en weer aan zet, maar het geeft aan dat de motor na twee offroad/onroad-introducties en een hardcore-reis door Noorwegen niet helemaal okselfris meer is. Ook het voorwiel lijkt niet helemaal rond meer te zijn, het stuitert bij 55 km/uur nogal. Wat anders dan de Auvergne, maar volksstammen genoeg voor wie dit al veel te spannend is...Daarboven en daaronder niet, daar rijdt hij gewoon lekker, met name in de street-stand. In de sportstand is de vering wat stugger. Op zich wel prettig, maar dan is ook de gasreactie wat directer. Dat past prima als je aan het knallen bent, maar persoonlijk vind ik de gasreactie in de street-stand prettiger – zeker omdat echt “knallen” met de snelheidslimieten in het Zeelandse toch een beetje een utopie is. De street-stand past dan beter. Daarin is de vering weliswaar een beetje soft gedempt, maar toch stug genoeg om de motor goed in het gareel te houden, zelfs bij het remmen duikt hij nauwelijks. En dat terwijl de vierzuigerremtangen in het voorwiel veel power in huis hebben en goed te doseren zijn. Een nadeel vind ik die comfortabele vering dus niet. En mocht ik er wat aan willen veranderen, dan kan ik dat in de zelf te programmeren modus instellen. De Harley biedt dus – met enige moeite – voor elk wat wils!

Conclusie

Op weg naar huis, van het verste puntje van Walcheren naar Nijmegen, heb ik zat tijd om deze Harley te overdenken. En ik kom al snel tot de conclusie dat de Harley-Davidson Pan American een aparte verschijning is, voorzien van hoogstaande techniek en de meest vooruitstrevende ADAS-systemen die er in de motorwereld worden gebruikt. En dat voor een zeer concurrerende prijs van €18.995 voor de standaardversie en vanaf €21.995 voor de “full options” Special. Daarmee zal Harley-Davidson zeker nieuwe klanten van de gerenommeerde allroad-fabrikanten trekken, want het is zeker een hele fijne reismotor met fantastische stuureigenschappen en een heerlijk blok. Er zijn wel een paar verbeterpuntjes, maar die zouden wat te maken kunnen hebben met het zware leven dat deze testmotor nu al achter de rug heeft. Mocht er ooit een einde aan Covid komen en ik toch weer naar Frankrijk mag kom, dan houd ik me van harte aanbevolen voor een nieuwe ronde met een frisse demo…

Heerlijk motorblok, uitstekende remmen, goede zit, veel assistentiesystemen, heel veel bagage, flitsend sturen, intuïtief dashboard, zuinig

Zit met been tegen uitlaat, overhellen op zijstandaard, zijstandaard haakt met middenbok, breedte van de koffers

Technische gegevens